Billen

object1265Mijn nichtje moet van school nadenken over haar volgende opleiding. Met een VMBO-diploma ben je er niet.
‘Wat vind je leuk?’ vraag ik.
‘Weet ik niet,’ zegt ze (haar standaard antwoord).
‘Wat gaan je vriendinnen doen?’ probeer ik.
‘Ze zeggen dat er in de zorg mensen nodig zijn.’ Ze haalt haar schouders op, en dan fel: ‘maar ik ga geen billen wassen.’
‘Verstandig,’ zeg ik.
Ze kijkt verrast op.
‘“Ouderdom hoort bij het leven,” heeft een gezondheidseconoom afgelopen vrijdag in de Volkskrant gezegd. De baas van een grote zorginstelling voegde toe: “Never waste a good crisis”. Daarmee is het jachtseizoen op de 25 miljard euro van de AWBZ geopend.’ Ik heb geen idee of mijn nichtje weet wat de AWBZ is. ‘De gesel van de crisis zal ons heel snel doen wennen aan het idee dat vieze billen, thuiszitten en eenzaamheid bij het leven horen, zoals we ook heel snel gewend zijn geraakt aan het idee dat we moeten doorwerken tot we erbij neervallen. De voorspelde vraag naar meer handen aan het bed zal niet komen.’
Ze denkt na. Dan gretig: ‘Dus die zorgkant kan ik schrappen?’
Gemiddeld één keer per jaar is er vreugde over mijn krantenlezerij.

Feiten

object1359_1‘Onze dromen zullen altijd moeten wijken voor feiten,’ zei de afgelopen week overleden dichter en psychiater Rutger Kopland in een documentaire op de literaire weblog TZUM.
De Volkskrant gaf gisteren een inkijkje in de dromendans tussen politieke partijen en de ‘doorrekenaars’ van het Centraal Planbureau. Ik leerde veel: 1) het CPB rekent partijprogramma’s door die de kiezer niet kent, 2) een deel van de partij-idealen is na overleg met de rekenmeesters geen ideaal meer, 3) de publieksversies zijn vrijblijvend proza.
De echte stresstest voor politici volgt eind augustus als hun overgebleven idealen in Bimbam, Zoom, Mimic en Mimosi worden gestopt: poëtische namen voor economische modellen. Dan wordt duidelijk wiens portemonnee de idealen betaalt.
Behalve stress bezorgt het CPB politieke partijen ook een zomer lang hun stoutste droom. ‘We gaan uit van de fictie dat elke partij de absolute meerderheid in het parlement heeft,’ aldus Johannes Hers, de baas van de sheetbeheerders en specialisten die hun zomer opofferen aan de doorrekeningen.
‘Koortsachtig doortellen tot de echte verhalen op tafel liggen,’ vatte de Volkskrant het CPB-werk samen.
Maar welke verhalen binnen de fictie van de absolute macht zijn echt?
Nogmaals Rutger Kopland: ‘Onze dromen zullen altijd moeten wijken voor feiten.’
Zowel politieke partijen als het CPB kunnen nog kiezen op vakantie te gaan.
Met Rutger Kopland in de koffer.

Soep

object1360_1De onberispelijk geklede man voor mij vroeg om honingtomaatjes. Op zijn borstzak was het groengeel van de staatsbank geborduurd.
‘Twee takken?’ vroeg de groenteboerin. Naast haar hakte haar dochter een meloen in stukken.
Terwijl de kerstomaatjes in een bruine zak verdwenen, informeerde de bankman naar de beste soepgroenten. ‘Blik is ook niet alles,’ verklaarde hij.
‘In Papoea-Nieuw-Guinea hebben ze van penissen soep gekookt,’ zei de groenteboerin.
De bankman lachte. ‘Een leven tussen preien en wortelen heeft uw hersenen aangetast.’
‘Maar het is echt waar,’ verweerde de groenteboerin zich.
Ik knikte bevestigend. Het stond in de krant. ‘De mannen van de soeppenissen hadden zich de woede op de hals gehaald van hun moordenaars. Iets met oplichterij, afpersing van arme drommels, onredelijke tegenprestaties voor diensten die windhandel bleken,’ lichtte ik toe. De dochter had haar gehak opgeschort. Sap drupte van het enorme mes over haar hand en pols.
‘Anders nog iets?’ vroeg de groenteboerin.
‘Anders niets.’ De bankman vertoonde plotseling haast.
Ik had enorme trek in soep.

Supermarkt

object1361Ter voorbereiding op een langdurig verblijf op de snelweg had sociaal filosoof Bram Esser een maand in een buitenwijk gewoond, vertelde hij in het radioprogramma Casa Luna. Hij had een labrador geleend, cursussen in het wijkcentrum gevolgd en vakken gevuld in de supermarkt.
Mensen maken vaker een praatje met het supermarktpersoneel dan met hun buren, stelde hij als opmerkelijke uitkomst van zijn veldwerk vast.
Als bewoner van een pre-Vinex-buitenwijk vroeg ik mij af wat daar opmerkelijk aan is. Dagelijks zeg ik ‘Hallo – Natuurlijk zet ik dat bordje ‘Deze kassa gaat sluiten’ even voor u op de band – Dat is een avocado – Nee hoor, dank u – Nee, hoor, dank u – Nee hoor, die spaar ik ook niet – Oh, ging er iets mis met de pincode? – Fijne avond – Tot ziens’ tegen de mooie meiden die vanaf vijf uur ‘s middags de kassastoelen overnemen van hun moeders.
De vrouw die ik regelmatig de voordeur naast mij zie in- en uitgaan, loop ik hooguit een keer per maand tegen het lijf.
Op naar de oude baas van in de negentig.
‘Mijn buurman van vroeger?’ schreeuwt hij. ‘Een klaploper was het.’
‘En aan de andere kant?’ probeer ik.
‘Die waren van geen enkele kerk.’
Mijn buurvrouw is geen klaploper.
Maar brood verkopen doet ze ook niet.

Inhumaan

object1362Ergens in de Franse Alpen in het kiezelgrind voor een imposant buitenverblijf zitten aan een ovalen tafel een oud-premier, een oud-wielrenner en een oude en een jonge journalist. Het is vanwege de Tour de France. Een publieke omroep zendt het tafereel uit.
Waar wielrennen is, is doping nooit ver weg.
‘Het kan niet,’ zegt de jonge journalist fel, ‘ter bescherming van de renners. Anders vallen er doden.’
De oud-premier van christelijke, Brabantse huize, 81 inmiddels, schiet uit zijn slof. Die arme jongens, zegt hij, zijn de enigen die ‘ter bescherming van zichzelf’ worden vervolgd, beboet, uitgesloten van hun broodwinning.
De rest van de tafel houdt de adem in.
‘Is roken verboden, krijgen mensen die zich kapot roken boetes? Neen. Worden mensen die zich te pletter zuipen uit hun werk gezet? Geenzins.’
Inhumaan. Het grote woord valt.
‘Liever minister-president van Nederland of winnaar van de Tour?’ De oude journalist is in zijn nopjes met de gewaagde vraag van zijn jonge collega aan de oud-premier.
Maar waarom de oude vos niet gevraagd of hij bereid zou zijn voor een paar maanden terug te keren naar het Torentje om de Nederlandse bevolking te vervolgen en beboeten ‘ter bescherming van zichzelf’?
In een land waar volgens politici de roep om strenger straffen van zo’n beetje alles de horenden doof en de zienden blind maakt, zou dit toch de meesterzet voor het CDA moeten zijn.

Eenzaam

object1363‘In je eentje je maaltijd opwarmen terwijl uit de tuin van de buren verderop de geur van barbecue opstijgt en lachende geluiden klinken’ tekende Volkskrant-verslaggever Rutger Bregman op van de site van het Nationaal Ouderenfonds.
Net toen ik dacht dat ouderen hard op weg waren de nieuwe zogenaamde ‘kutmarokkanen’ te worden (ze snoepen te veel gezondheidszorg, ze soeperen te veel pensioen; nog even, dacht ik, en Griekenland, Lehmann Brothers en Vestia zijn ook hun schuld), was daar het Nationaal Ouderenfonds.
Van zijn bestaan wist ik niks, maar hij was me mooi voor.
De zomerperiode was zwaar voor de ouderen, volgens het Fonds. En zoals er Auschwitz-reizen voor Marokkaanse jongens worden georganiseerd, had het Ouderenfonds daarom de Onvergetelijke Zomerdag voor ouderen op touw gezet.
De Volkskrant drukte Hummer-achtige rolstoelen, gevuld met oudere dames, geparkeerd op een strand, af.
Aan de gelaatsuitdrukking van de vrouwen kon ik niet aflezen of deze dag voor hen onvergetelijk dreigde te worden.
Met name voor de dementerende ouderen leek deze dag me een hele uitdaging.

Asielzoekers

object1364Ze hadden er carrière en vrienden voor opgegeven, de opgestapte PVV Tweede Kamerleden Marcial Hernandez en Wim Kortenoeven. Maar het moest, het kon zo niet langer, ze moesten een daad stellen.
Anders dan waar ze van gedroomd hadden bleek hun baas geen hoogdravende idealist maar een politieke klaploper en waren zij geen onafhankelijke dienaren van het volk maar stemvee.
Schaamte over de ontluistering maakte dat de ongelukkige reis toch nog twee jaar duurde.
Ik dacht aan de vluchteling die huis en haard achterlaat om het te gaan maken in het beloofde land waar verguld water uit kranen klatert. Eenmaal uitgebuit in de donkere krochten van de westerse economie en met zijn tienen opgeborgen in een eenkamerflat in een prachtwijk durven ze toch niet meer terug naar het land van herkomst.
Schaamte. De raison d’être van de asielzoeker. Of het beloofde land nu PVV heet of Europa.