De hitte deze zomer was goed voor de bieten, zei mijn broer, als je tenminste op tijd gezaaid had, als de haarfijne wortels hun weg konden vinden naar het grondwater. Anders had je al aan het begin van de zomer een probleem. Had je dat probleem niet, zoals mijn broer, dan kon het onheil alsnog toeslaan, zoals die extreme hagelbui ergens in juli precies boven zijn percelen die alle blad van de suikerbieten kapot roffelde. Behalve voor een trauma zorgde dat voor drie weken groeivertraging omdat alle energie eerst weer ging zitten in het aanmaken van nieuw blad. Toen dat op orde was konden de bieten verder groeien.
Na de warme zomer kwam de natte herfst, die treft alle suikerboeren, het maakt het lastig de bieten de grond uit te krijgen, heb je pech dan rijd je je land verrot én heb je veel tarra, wat een ander woord is voor de aangekoekte vette klei die je meelevert aan de suikerfabriek en waarvoor je aftrek krijgt van de prijs. Al die regen is ook niet bevorderlijk voor het suikergehalte. Bij mijn broer zijn alle bieten er uit en onder relatief gunstige omstandigheden. Van de fabriek had hij bericht gekregen: 85 ton en een suikergehalte van 16,2. Hij hoorde van anderen die maar 15,5 hadden. Het viel hem alleszins mee.
Niet veel boeren zullen dit jaar hun volledige quotum kunnen leveren, dacht hij. Wordt de prijs dan hoger? vroeg ik. Nee, alle suiker die nu van het land kwam en op dit moment in de fabriek uit de bieten gehaald werd, was al verkocht.
Voor het einde van deze maand moet de wintertarwe gezaaid worden. Tot een jaar of vijf, zes, zeven geleden gebruikte je daarvoor een of twee droge weken, ploegde je de ene dag een perceel, reed je dat de dag erna op en dan zaaide je. Nu kun je een dag ploegen, maar wie garandeert dat de hemel er een dag later niet tientallen millimeters regen over uitstort? Dan kun je je zaaiplan wel vergeten. Het is sowieso de vraag of er nog vier, vijf droge dagen komen deze maand. De enige optie is om op die spaarzame droge dagen in één gang te spitten én te zaaien.
Er is iemand met een spit-zaaimachine, die gaat het voor hem doen. Voor mijn broer die graag alles zelf doet, is zo’n besluit niet makkelijk, maar wel verstandig.