Het was op de kop af zestig jaar geleden dat mijn grootvader van vaders kant in zijn tachtigste levensjaar overleed. Ik zocht iets, kwam toevallig langs de foto die ik een jaar of wat geleden van zijn grafsteen had gemaakt. De belettering is niet meer goed leesbaar, daarom bestudeerde ik het opschrift op de foto nauwgezet, 31 maart ontcijferde ik. Zo heeft iedere dag een verrassing. Ik appte mijn vondst aan mijn oudste nog levende neef, drager van zijn grootvaders naam, net als mijn broer en nog een andere neef. Het was een gezellige opa, schreef mijn neef, hij had altijd wel wat te plagen. Nu ik een stukje aan hem ging wijden, moest er ook een foto bij. Die plukte ik van zijn rijbewijs, afgegeven in 1930, volgens de overlevering van mijn vader nadat mijn opa een rondje had gereden met de burgemeester op de passagiersstoel. Op de achterzijde van het rijbewijs reclame: ‘Sluit Uwe verzekeringen bij The Excess Insurance Company Ltd.’ Konrad Adenauer en Mata Hari waren in hetzelfde jaar geboren als mijn opa. Stalin moest nog verwekt worden.