Buizen

Ik belde mijn broer. Ik wilde weten hoe het met het water was. Hij was zijn drainagebuizen aan het doorspuiten. In regenpak. Gisteren kwamen de buizen niet eens boven het slootwaterniveau uit, zei hij. Vandaag wel. Ze spoten een volle straal. Hij had negentig millimeter gehad. De suikerbieten en de cichorei konden er wel tegen, zei hij. Het was alleen de vraag wanneer het land weer droog genoeg zou zijn om er met een zware rooier op te gaan. Hij had de suikerfabriek al gebeld, dat het wel eens wat later kon worden met de levering van eind oktober. Ik vroeg of hij ook al wintertarwe had gezaaid. Daarover had ik ook gelezen in de krant, net als over rottende aardappelen en bloembollen. Er stonden wel wat plasjes in de wintertarwe, zei hij. Maar als er kale plekken achterbleven kon hij die altijd nog opnieuw inzaaien. Echt schade had hij niet. Nee, de aardappelboeren die hadden het zwaar. Zeker de aardappelboeren die tijdens de droge periodes hadden beregend. Hij zei: het is gewoon tegen de natuur, beregenen. Zijn buurman had de aardappels net voor de negentig millimeter gerooid, bij goed weer, maar beregende grond wil gewoon niet, zei mijn broer. ‘Er blijven harde bonken achter, de grond zeeft niet, valt niet uit elkaar. En honderd of honderdtwintig millimeter, zoals ze op Goeree hadden,’ zei hij, ‘op eerder beregende grond die niet wil, is echt een drama. Ze rijden hier af en aan met sleuvengravers en drainagemachines.’ In gedachten zag ik mijn broer in regenpak afwisselend kijken naar de sloot en zijn buizen waar hij een slang in had geduwd om de boel door te spuiten en naar de dijk waarop het een drukte van belang was. Hij wilde al twee jaar extra drainagebuizen laten leggen, gewoon tussen de oude die het nog prima deden, om zijn afwatercapaciteit te verdubbelen. ‘Maar je komt er gewoon niet tussen,’ zei hij, ‘als die mannen ergens anders twintig of dertig hectare tegelijk kunnen draineren, en dat soort klussen hebben ze met zulk extreem weer steeds vaker, doen ze dat liever dan bij mij drie- of vierduizend meter nieuwe buizen in de grond leggen.’ Ik zei: ‘Je zou toch verwachten dat als er zoveel vraag is naar nieuwe afwatering er ook nieuwe aanbieders opstaan.’ Ik hoorde mijn broer zuchten. ‘Ja, dat zou je verwachten,’ zei hij. Nu ging hij nadenken of hij het niet zelf kon doen. Het zat in onze familie. Dingen zelf doen. Niet afhankelijk willen zijn van een markt die alleen in schoolboekjes perfect werkte.