Ik liep door het Antropoceen. De samensteller van de tentoonstelling vond dat de harde historische grens tussen mens en natuur geslecht was, wij waren natuur, de stad was onze habitat, onze natuur, onze cultuur. Ik zag een prachtig park langs de Madrileense rivier golven waar vroeger een snelweg raasde die de stad in tweeën sneed. Die snelweg zat nu onder dat park. De meeste wereldburgers woonden in een stad, bij voorkeur langs de kust, in een delta. Jakarta daalde ieder jaar tien tot twintig centimeter. Dat kwam doordat er heel veel grondwater werd opgepompt en dat kwam weer doordat maar veertig procent van de inwoners en bedrijven en hotels op het drinkwatersysteem was aangesloten. Op een filmpje zag ik de muur die de zee moest tegenhouden. Het leek op een muurtje zoals mensen die wel eens rondom hun tuin metselen. Als die muur brak zouden 900.000 Jakartanen tot vier, vijf kilometer stadinwaarts drie tot vier meter onder water verdwijnen. Ik leerde dat de gemiddelde Nederlander 530 kilo afval weggooide en dat dat vijf keer zoveel was als in 1950. Het gemiddelde Nederlandse huishouden verbruikte per jaar 466 gigajoule aan energie, wat net zoveel was als 40 liter benzine per dag. Een klein deel gooiden we in onze tank of onze cv, het meeste zat verborgen in alle energie die nodig was om ons voedsel, onze kleding, onze huizen, onze vaatwassers, onze telefoons te maken. We konden de problemen met antibiotica in ons voedsel met een derde terugbrengen als we alleen maar gewoon gezond gingen eten, en zelfs met bijna negentig procent verminderen als we geen vlees en vis meer zouden eten. Een gemiddeld Nederlands huishouden sleepte per jaar 1350 kilo voedsel en drinken zijn huis in, frisdrank was met 211 kilo nummer 1, zuivel waarbij kaas niet meetelde, met 199 kilo nummer 2 en bier met 160 kilo nummer 3. Ik dronk nogal wat thee, maar dat zette met twee kilo weinig zoden aan de dijk. Er ging per jaar 1,6 miljard ton vracht over Nederlands grondgebied. Dat was 273 kilo vracht per Nederlander per jaar. Ik dacht aan het gewicht van het pakje dat Post.nl vandaag zou bezorgen met acht zo verantwoord mogelijk geproduceerde hipsters, en vooral of het door de brievenbus zou passen.